باتوجه‌به پیشرفت علم پزشکی، روش‌های جدیدی برای تشخیص و درمان بیماری‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرند. یکی از این روش‌ها لاپاراسکوپی است. این روش یکی از راه‌های بررسی دقیق‌تر اندام‌های شکم، دستگاه گوارش و اندام‌های تناسلی است که می‌تواند برای کمک به تشخیص شرایط مختلف پزشکی و نمونه‌برداری از بافت مورد آزمایش استفاده شود. در واقع، لاپاراسکوپی نوعی جراحی است که به جراح اجازه می‌دهد بدون ایجاد برش عمیق به داخل بدن شما نگاه کند. برخی از این بیماری‌ها مربوط به بیماری‌های چاقی بوده که سبب ایجاد اختلال در دستگاه گوارش شما می‌شود. با این اوصاف، ما در این مطلب در مورد لاپاراسکوپی صحبت می‌کنیم. پس با ما همراه باشید.
لاپاراسکوپی چیست؟
در لاپاراسکوپی، جراح یک برش کوچک در نزدیکی ناف شما ایجاد می‌کند که طول آن معمولاً نیم سانت یا کمتر است و بعد از آن یک لوله بلند و نازک با دوربین را از طریق برش وارد بدن شما می‌کند. این لوله لاپاراسکوپ نامیده می‌شود. دوربین تصاویر را از داخل بدن شما به یک مانیتور ویدئویی ارسال می‌کند. این کار به جراح اجازه می‌دهد تا درون بدن شما را ببیند. بعد از آن جراح ممکن است یک یا دو برش کوچک دیگر هم در شکم شما ایجاد کند تا ابزار جراحی مخصوصی را در بدن شما وارد کند. با استفاده از این ابزارها، می‌تواند نمونه‌هایی از بافت را برای بررسی علائم بیماری (بیوپسی) خارج کند.
درباره عمل اسلیو معده بیشتر بخوانید.
تفاوت لاپاراسکوپی با جراحی باز چیست؟
در طول لاپاراسکوپی درست مثل جراحی باز، جراح از یک سری ابزار برای درمان برخی بیماری‌ها استفاده می‌کند. اما تفاوت در چگونگی انجام این کار است. مثلاً به لاپاراسکوپی “جراحی کم تهاجمی” یا “جراحی سوراخ کلید” می‌گویند، چون به برش‌های کوچک‌تری نسبت به جراحی سنتی “باز” نیاز دارد. در جراحی لاپاراسکوپی از برش‌های کوچک‌تر استفاده می‌شود که دارای چندین مزیت است، از جمله:
- اقامت کوتاه‌تر در بیمارستان
- درد کمتر
- بهبودی سریع‌تر و اسکارهای کوچک‌تر
از لاپاراسکوپی برای چه کاری استفاده می‌شود؟
لاپاراسکوپی برای کمک به تشخیص علت علائم در شکم یا لگن استفاده می‌شود. معمولاً در صورتی انجام می‌شود که آزمایش‌های تصویربرداری مانند اشعه ایکس، سونوگرافی و اسکن MRI اطلاعات کافی برای تأیید تشخیص ارائه نکرده باشند در زیر به موارد استفاده آن اشاره می‌کنیم. البته در برخی موارد ممکن است درد شکم شما به دلیل یبوست باشد که در این باره از پزشک خود مشورت بگیرید.
- درمان بیماری‌های گوارشی
- درمان اختلالات ادراری
- درمان اختلال و درد در کیسه صفرا
- درمان بیماری التهابی لگن (PID)
- درمان بیماری‌های کبدی
- برداشتن رحم، لوله‌های فالوپ یا تخمدان‌ها
- تشخیص یا درمان آندومتریوز
- تشخیص یا حذف کیست و تومورهای تخمدان
- ارزیابی ناباروری زنان
- درمان حاملگی خارج رحمی
- برداشتن کیسه صفرا یا قسمت‌هایی از روده (مثلاً آپاندیس)
- انجام بیوپسی (برداشتن نمونه بافت کوچک)
- جستجو برای علل درد شکم یا لگن
در مورد بکارگیری لاپاراسکوپی در جراحی چاقی بیشتر بدانید
چرا به لاپاراسکوپی نیاز دارم؟
دلایل زیادی وجود دارد که ممکن است به لاپاراسکوپی نیاز داشته باشید، مثلاً وقتی کسی درد یا علائم دیگری در شکم یا لگن خود دارد و آزمایش‌های تصویربرداری نتوانسته‌اند علت را پیدا کنند. لاپاراسکوپی روشی است که می‌تواند به آنها کمک کند. همین‌طور وقتی کسی مبتلا به سرطان می‌شود کادر درمان برای اینکه بدانند آیا سرطان به سایر قسمت‌های بدن او سرایت کرده است یا خیر از لاپاراسکوپی استفاده می‌کنند.
برای آماده‌شدن لاپاراسکوپی چه‌کارهایی باید انجام داد؟
قبل از هر کاری اگر نگرانی یا سؤالی در مورد این روش دارید، قبل از آن با پزشک در میان بگذارید. بعد از آن اگر داروهای معمولی (از جمله داروهای مکمل) مصرف می‌کنید، حتماً به پزشک یا تیم جراحی اطلاع بدهید. یا اگر از داروهای رقیق‌کننده خون مثل آسپرین یا وارفارین استفاده می‌کنید، فوراً به پزشک خود بگویید. به طور کل، لاپاراسکوپی تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود. به شما دستورالعمل‌هایی در مورد چگونگی آماده‌شدن برای عمل خود داده می‌شود. این موارد شامل مدت زمانی است که شما باید قبل از عمل ناشتا باشید (چیزی برای خوردن یا نوشیدن ندارید). برای برخی از جراحی‌ها، ممکن است از شما خواسته شود که از مواد آماده‌سازی روده برای تخلیه روده‌های خود از قبل استفاده کنید.
در حین لاپاراسکوپی چه اتفاقی می‌افتد؟
لاپاراسکوپی معمولاً در یک بیمارستان یا یک کلینیک سرپایی انجام می‌شود. به طور کل در فرایند لاپاراسکوپی شما لباس بیمارستان می‌پوشید و روی تخت عمل دراز می‌کشید. معمولاً بیهوشی عمومی خواهید داشت که دارویی برای خواباندن شما در حین جراحی است. دارو از طریق یک خط داخل وریدی (IV) که در ورید وارد می‌شود، به جریان خون شما تزریق می‌شود. همچنین ممکن است گاز حاصل از ماسک را استنشاق کنید تا بخوابید. بعد از آن جراح یک برش کوچک در نزدیکی ناف شما ایجاد کنید و گاز دی‌اکسیدکربن را در شکم شما قرار می‌دهد تا فضای بین اندام‌های شما باز شود تا راحت‌تر آنها را ببینید.
در مرحله بعدی جراح لاپاراسکوپ و دوربین کوچک را داخل شکم شما قرار می‌دهد. لاپاراسکوپ را حرکت می‌دهد تا اندام‌ها و غدد شما را روی صفحه کامپیوتر ببیند. اگر نیاز به بیوپسی یا روش دیگری دارید، ممکن است جراح نیاز به برش‌های کوچک بیشتری برای قراردادن ابزار جراحی داشته باشد.وقتی جراحی تمام شد، ابزار و بیشتر گاز از بدن شما خارج می‌شود و برش‌های کوچک بسته و بانداژ می‌شوند.
بعد از عمل لاپاراسکوپی چه اتفاقی می‌افتد؟
هنگامی که از عمل بیدار می‌شوید، ممکن است در اطراف بریدگی‌ها کمی احساس درد کنید. همچنین ممکن است کمی درد در شانه خود داشته باشید. این درد ناشی از فشار گاز در شکم شماست. ممکن است احساس خواب‌آلودگی و حتی حالت تهوع داشته باشید، اما این حالت‌ها باید برای مدت کوتاهی دوام داشته باشند. پس از چند ساعت بهبودی، احتمالاً با دستورالعمل‌های مراقبتی از جمله در مورد درد، پانسمان و بخیه‌ای که ممکن است داشته باشید به خانه فرستاده می‌شوید. ممکن است به شما داروهای مسکن داده شود. پس از بیهوشی عمومی نباید به منزل رانندگی کنید. بهتر است ترتیبی دهید که کسی شما را بیاورد یا به شما کمک کند تا به خانه برسید. سعی کنید تا ۲۴ ساعت آینده کسی را همراه خود داشته باشید تا بتواند شما را زیر نظر داشته باشد.
آیا لاپاراسکوپی عوارض دارد؟
لاپاراسکوپی یک روش بسیار ایمن است. یکی از مزایای این روش این است که به تیم جراحی شما اجازه می‌دهد تا وضعیت شما را به طور دقیق تشخیص دهد. به طور کل،از هر ۱۰۰۰، سه نفر دچار عوارض می‌شوند. عوارض احتمالی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- خونریزی از قسمت برش‌ها
- عفونت
- آسیب به اندام یا رگ خونی
- لخته‌شدن خون در پاها یا ریه شما
- مشکلات مربوط به بیهوشی
در چه صورت بعد از لاپاراسکوپی باید فوراً به بیمارستان مراجعه کرد؟
نه‌تنها لاپاراسکوپی بلکه هر عمل دیگری می‌تواند علائمی داشته باشد که باید به‌خاطر آنها سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید. مثلاً وقتی که:
- درد شما بدتر می‌شود.
- در شانه‌هایتان احساس افزایش درد می‌کنید.
- هنگام ادرارکردن درد یا مشکلات دیگری را تجربه می‌کنید.
- وقتی خونریزی شما در حال افزایش است یا برطرف نمی‌شود.
- تب یا درجه حرارت بدنتان بالاست.
- هر علائم دیگری که نگران آن هستید.
زمان طبیعی نقاهت بعد از لاپاراسکوپی چقدر است؟
نقاهت معمولاً بر اساس جراحی و بیمار متفاوت است؛ اما اکثر بیماران به مدت یک هفته پس از جراحی به داروهای مسکن نیاز دارند. ممکن است توصیه شود به مدت ۴-۶ هفته از مقاربت، حمام‌کردن، دوش کردن، ورزش‌های شدید یا بلندکردن اجسام سنگین (بالای کیلو) خودداری کنید. بسیاری از بیماران تصمیم می‌گیرند بعد از دو هفته به سرکار بازگردند، مشروط بر اینکه کارشان از نظر فیزیکی سخت نباشد.
جمع‌بندی
لاپاراسکوپی روشی است که پزشک از آن برای بررسی داخل شکم (شکم) و لگن استفاده می‌کند. این کار با یک لاپاراسکوپ، یک لوله نازک و انعطاف‌پذیر با یک نور و یک دوربین فیلم‌برداری کوچک در انتهای آن انجام می‌شود. لوله در یک برش کوچک از دیواره شکم نزدیک ناف (دکمه شکم) قرار داده می‌شود. برش دوم یا سوم نیز ممکن است در قسمت‌های دیگر شکم ایجاد شود تا در ابزارهای دیگر قرار داده شود. لاپاراسکوپی به‌عنوان جراحی کم تهاجمی یا جراحی سوراخ کلید نیز شناخته می‌شود. این روش یک روش برای تشخیص و درمان بسیاری از بیماری‌های داخلی است.
