استپ وزنی! آیا باید بترسیم؟ آیا این دو کلمه که عین زوج‌های خوشبخت هالیوودی دست در دست در اول مقاله ما جا خوش کرده‌اند، در حقیقت، دو گانگستر به بدنامی آقا و خانم اسمیت‌اند و باید از آنها ترسید؟! بیایید همانند فیلم‌های کارآگاهی هالیوودی قدم به قدم پیش برویم و بفهمیم که این ترکیبِ لفظی دو بخشی، در واقعیت امر چیست و چگونه باید از آن عبور کرد؟ با ما همراه باشید تا در این کارآگاه بازی تنها نباشیم!
مفهوم استپ وزنی یا توقف وزن
استپ وزنی از دو کلمه ساخته شده است که یکی انگلیسی و دیگری فارسی است. این ترکیب که عین یک سازمان ملل کوچک، دو کلمه از دو گوشه جهان را در کنار هم نشانده، به معنای توقف وزن است. اما توقف وزنی به چه معنا است؟ آیا به این معنا است که وزن ما در یک گوشه‌ای می‌ایستد و دیگر تکانی به خود نمی‌دهد؟ تقریبا بله! بیشتر کسانی که خود را با کاهش وزن و رژیم های لاغری درگیر کرده‌اند با این بحران روبرو شده‌اند. شما یک برنامه علمی و دقیق برای لاغر شدن چیده‌اید. گام به گام با برنامه خود ورزش می‌کنید و رژیم غذایی خود را پا به پای ورزش توصیه شده، پیش می‌برید. اما وزن شما تکانی نمی‌خورد! این واقعیتی ناامید‌کننده است و شما به این فکر میافتید که شاید به اندازه کافی تلاش نکرده‌اید. در نتیجه ورزش خود را بیشتر و غذایتان را کمتر می‌کنید. آیا وزن شما با این اضافه‌کاری‌ها کمتر میشود؟ هرگز! هنوز در همان گوشه دنج خود ایستاده است و حاضر نیست تکانی به خود بدهد!
چرا با رعایت رژیم یا بعد از عمل لاغری، وزن کم نمیکنیم؟
بیایید برای بررسی علل استپ وزنی مانند کارآگاه‌ها وضعیت چند هفته اولتان را مرور کنیم. شما در چند هفته اول شیرجه‌وار وزن کم می‌کردید. کاهش وزن به حدی سریع بود که امیدواری شما به سقف چسبیده بود! اعدادی که بر نمایشگر ترازو ظاهر می‌شدند به سرعت ناپدید می‌شدند تا جای خود را به رقم‌های کوچکتر دیگری بدهند!
شما کم کم به فکر سفارش ست کاملی از لباس‌های جدید میافتید و ناگهان عدد نمایشگر ترازو ثابت می‌ماند و تکانی به خود نمی‌دهد! بهت زده به آن خیره می‌مانید! چه اتفاقی افتاده است؟ آیا چشمان شما درست نمی‌بیند یا ترازو خراب شده است؟ هیچکدام! شما دچار استپ وزنی شده‌اید! اما علت این پدیده شگفت‌آور چیست؟ چرا در هفته‌های اول، کاهش وزن، افسار پاره میکند و چهار نعل می‌تازد ولی در میانه‌های راه آهسته میشود و در نهایت متوقف می‌ماند؟ آیا مشکل از بدن شما است؟
در مورد لاغری متناسب با مزاج بیشتر بدانید
علت های استپ وزنی: آیا مشکل از بدن شما است؟
حقیقت این است که استپ وزنی، یک اتفاق عجیب و غریب نیست. همه انسان‌ها در هفته‌های اول تمرین‌های کاهش وزن خود، به سرعت وزن کم میکنند. از لحاظ علمی این سقوط آزاد وزنی به این علت رخ میدهد که شما کالری مصرفی‌تان را کاهش می‌دهید. وقتی کالری دریافتی بدن کاهش می‌یابد، بدن بیکار نمی‌نشیند؛ بلکه در عوض آن دست به دامنِ پس‌اندازهای خود میشود. یکی از این پس‌اندازها، گلیکوژن نام دارد. گلیکوژن در واقع کربوهیدراتی است که در کبد و شبکه ماهیچه‌های بدن انسان ذخیره میشود. بدن برای جبران کمبود کالری حیاتی خود، این ماده را می‌سوزاند. بیشتر ساختار گلیکوژن از آب درست شده است.
وقتی بدن این کربوهیدرات را می‌سوزاند، آب ذخیره شده در آن را آزاد میکند. این آب در حین ورزش به شکل عرق از بدن خارج میشود. در نتیجه با آزاد شدن آب‌های محبوس بدن، وزن شما هم کمتر میشود. اما مشکل اینجاست که این فرایند ادامه‌دار نیست. یعنی موقتی است و در همین نقطه است که توقف وزنی رخ میدهد.
جراحی لاغری یکی از راهکارهای لاغری است که باید توسط متخصص و جراح چاقی انجام شود.
ضرباهنگ بدن، علت دیگر استپ وزنی
یکی از علت‌های دیگر استپ وزنی که در کنار علت بالا، توقف ناگهانی کاهش وزن را توضیح میدهد، کاهش بافت عضلانی بدن است. می‌دانیم که ماهیچه‌ها در تنظیمِ ضرباهنگِ متابولیسم در بدن نقش مهمی به عهده دارند. به این معنا که کالری سوزی بدن و سرعت آن را حفظ میکنند. بدی ماجرا اینجاست که در روند کاهش وزن و لاغری، بخشی از بافت عضلانی بدن به همراه آب شدن چربی‌ها تلف میشود. از آنجا که ماهیچه‌ها به نوعی در روند متابولیسم دخالت دارند، کاهش فضای عضلانی بدن به معنای آن است که ضرباهنگ متابولیسم نیز در آن کاهش پیدا کند. در نتیجه این اتفاق، بدن شما توازن میان متابولیسم و لاغری را گم میکند و وزن آن از مقدار کالری سوخته و مصرف شده، پیشی می‌گیرد. به عبارتی دیگر کالری مصرفی شما با کالری وارد شده به بدنتان (از راه غذاها)، برابر میشود. این همان توقف وزنی یا استپ است.
چگونه استپ وزنی را بشکنیم؟
پس چه باید کرد؟ آیا می‌توانیم استپ وزنی را بشکنیم؟ بله که میتوانید! چند راهکار طلایی وجود دارند که اگر آنها را دنبال کنید حتما به روند لاغری باز خواهید گشت. اما این راهکارها کدامند؟ با ما همراه باشید تا با تک تک آنها آشنا شوید:
ورزش را دست کم نگیرید!
اول اینکه: ورزش را با جدیت بیشتری دنبال کنید.
سبک ورزشی خود را با کمک مشاور ورزشی‌تان تغییر دهید. هر چه بیشتر بر ورزش‌هایی تکیه کنید که توده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی عضلانی بدن را حفظ میکنند به سود شما است. ماهیچه‌ها مانند آتشکده‌هایی هستند که آتشِ کالری بدن را فروزان نگاه می‌دارند؛ پس به ورزش‌های مقاومتی رو بیاورید تا آنها را تقویت کرده و با این کار توقف وزنی را شکست دهید.
یک نه بزرگ به کربوهیدرات ها!
دوم اینکه: برای شکست دادن استپ وزنی به کربوهیدرات‌ها یک نه بزرگ بگویید! یک رژیم غذایی کم کربوهیدرات به شما کمک میکند که بحران توقف وزنی را پشت سر بگذارید و دوباره به لحظات اوج کاهش وزن و لاغری برگردید. مشاهدات پزشکی نشان داده‌اند کسانی که در برنامه غذایی خود یک فایده متابولیک بگنجانند از کسانی که از روش‌های سنتی لاغری پیروی میکنند بیشتر کالری می‌سوزانند. اما فایده متابولیک چیست؟ وقتی در برنامه مدیریت کالری شما، سقف کالری دریافتی بر روی پنجاه کالری تنظیم شده باشد، بدن شما کالری بیشتری می‌سوزاند. این وضعیت یک فایده متابولیک است. زیرا احساس گرسنگی شما کمتر شده و بدنتان نیز کالری بیشتری می‌سوزاند.
آب: دشمن قسم خورده ی استپ وزنی!
سوم اینکه: برای عبور از استپ وزنی، آب زیاد بنوشید. از آنجا که بدن، آب زیادی را از دست میدهد برای جبران آب از دست رفته، آب بنوشید. آب نوشیدن چند مزیت دارد. یکی از آنها هیدراته شدن بدن است. این کار فرایند متابولیسم را بیشتر میکند. پژوهش‌های پزشکی و آزمایشگاهی نشان داده‌اند که نوشیدن آب، متابولیسم را تا سی درصد، بیشتر میکند.
حذف غذا های ناسالم
چهارم اینکه: برای در هم شکستن استپ وزنی، خوراکی های ناسالم را از برنامه غذایی خود خارج کنید.
برای این کار یک برنامه غذایی هوشمندانه و تخصصی تدوین کنید. در این برنامه جدید هیچ جایی به نوشیدنی‌های گازدار، شکلات، بیسکویت، چیپس و دیگر خوردنی‌های زیان‌بخش، اختصاص ندهید.
رژیم شوک 1 روزه برای استپ وزنی
هدف از رژیم شوک یک روزه استپ وزنی کاهش وزن در مدت زمان کوتاه است. در رژیم‌های شوک محدودیت‌های شدیدی برای مصرف کالری وجود دارد. در این رژیم بعضی از مواد غذایی باید حذف شوند. در این برنامه غذایی که فرد باید کالری بسیار کمی مصرف کند تا بتواند اضافه وزن خود را از بین ببرد. رژیم شوک با عنوان رژیم کراش نیز معروف است. در این رژیم غذایی، یک اصل وجود دارد و آن این است که غیر از مواد غذایی محدود فرد نمی‌تواند از غذای دیگری استفاده کند. برای این که درک بهتری از رژیم شوک به دست آورید باید متوجه شوید که این رژیم چه تاثیری روی بدن دارد.
زمانی که مقدار کالری مصرفی بدن کاهش پیدا کند بدن برای این که انرژی مورد نیاز خود را به دست آورد گلیکوژن را تجزیه میکند. تجزیه گلیکوژن با آزاد شدن آب همراه است که همین موضوع سبب کاهش وزن در زمان بسیار کوتاهی میشود. بنابراین در این رژیم کاهش وزن به دلیل از دست رفتن آب بدن حاصل میشود نه کم شدن چربی.
رژیم شوک 1روزه استپ وزنی باعث میشود که بدن برای تامین انرژی مورد نیاز خود بافت عضلانی را تجزیه کند. در نتیجه حجم عضلات فرد کاهش می‌یابد؛ بنابراین در رژیم شوک، کاهش وزن بدن توام با کم شدن حجم عضلات است. رژیم شوک با محدود کردن میزان مصرف کالری باعث کاهش وزن میشود. بنابراین افرادی که می‌‌خواهند در زمان کوتاهی اضافه وزن خود را از بین ببرند رژیم شوک گزینه مناسبی است.
رژیم شوک 3 روزه استپ وزنی
رژیم شوک 3 روزه استپ وزنی یک برنامه غذایی ساده است. برخی از کارشناسان بر این باور هستند که این رژیم کمک میکند که فرد در طول ۳ روز ۴.۵ کیلوگرم از وزن خود را کاهش دهد. این رژیم برای کسانی مفید است که در حال کاهش وزن هستند و مدتی این روند کاهش وزن متوقف شده‌است.در واقع رژیم مذکور شوکی را به بدن وارد میکند و فرآیند کاهش وزن آغاز میشود.
افرادی که موافق این رژیم هستند اظهار میکنند که این رژیم در بهبود وضعیت بیماران قلبی موثر است و وزن این بیماران را قبل از عمل جراحی کم میکند. رژیم شوک سه روزه، برنامه سخت گیرانه‌ای دارد. این برنامه غذایی تعیین میکند که چه غذایی را میتوانید بخورید و از چه ماده غذایی باید اجتناب کنید. این برنامه برای شما مشخص میکند که چه مواد غذایی را باید در طول سه روز به طور مداوم مصرف کنید. پس از اتمام سه روز در ۴ روز باقیمانده از هفته میتوانید مواد غذایی که مطلوب شما هستند مصرف کنید. از این برنامه باید در سه روز هفته بعد نیز تبعیت کنید. تا رسیدن به وزن مطلوب لازم است که این رژیم را ادامه دهید.
در این رژیم اطلاعات کامل مواد غذایی که باید مصرف شوند در اختیار افراد قرار می‌گیرد. به علاوه در این برنامه توضیحات لازم در مورد اندازه مواد غذایی مجاز بیان شده‌است. در طول این رژیم فرد نمی‌تواند هیچ ماده غذایی را با مواد دلخواه خود عوض کند. در ابتدای این برنامه غذایی شما باید نان تست و پروتئین مصرف کنید و در طول یک شبانه روز افراد مجاز هستند صرفا ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ کالری انرژی مصرف کنند. در این رژیم غذایی هدف تغییر سبک زندگی افراد نیست و در مورد ورزش و فعالیت بدنی نیز صحبتی نشده است. همچنین خوردن مایعات در این رژیم اختیاری است.
سخن پایانی
در رژیم شوک استپ وزنی محدودیت‌های زیادی در مصرف مواد غذایی وجود دارد و همین محدودیت‌ها سبب می‌شوند که فرد در زمان کوتاهی وزن زیادی را از دست بدهد. لازم به ذکر است که این رژیم‌ها باید زیر نظر پزشک باشند و نباید خودسرانه از این رژیم یا رژیم‌های دیگر تبعیت کنید.
