در زندگی مدرن یکی از بزرگترین دغدغههای انسانهای امروزی، افزایش وزن و یافتن روشهایی برای کاهش آن است. دلایلی که سبب شده در زندگی مدرن درصد بیشتری از افراد دچار اضافه وزن شوند، کاهش تحرک، تغییر سبک زندگی، استفاده از خودرو بهجای پیادهروی، اضافهشدن فستفود به برنامه غذایی و… است. پیشنهاد متخصصان تغذیه به افرادی که دچار اضافه وزن شدهاند، استفاده از برنامه غذایی و رژیمهای لاغری است. شاید در چند سال اخیر زیاد در مورد رژیمهای لاغری متفاوت شنیده باشید که در هر کدام از آنها مصرف برخی از غذاها و خوراکیها ممنوع و مصرف برخی از غذاها و خوراکیها پیشنهاد شده است. اما نکته مهم در مورد رژیمهای غذایی این است که اغلب آنها پایه و اساس علمی ندارند و ممکن است بدن فرد را با فقر یک عنصر مهم مانند ویتامین، پروتئین، کربوهیدرات و… مواجه کند. بنابراین پیشنهاد میشود هنگام تحقیق در مورد رژیم لاغری از اصولی بودن آن مطمئن شوید یا رژیم غذایی خود را از متخصصان تغذیه دریافت کنید. در این مطلب قصد داریم به بررسی چند رژیم لاغری سالم و اصولی بپردازیم که در آنها بدون ایجاد مشکل برای بدن شما، کاهش وزن رخ میدهد. اگر شما نیز علاقهمندید در مورد انواع رژیمهای لاغری اطلاعاتی به دست آورید، تا پایان این مطلب همراه ما باشید.
رژیم کتوژنیک
اگر سری به صفحات تخصصی برنامه تغذیه و رژیم غذایی بزنید، درمییابید که رژیم کتوژنیک امروزه بهعنوان یکی از بهترین و کارآمدترین برنامههای غذایی در سراسر جهان شناخته میشود. نکته مهم در مورد این رژیم لاغری این است که برنامه سادهای دارد و به دلیل نزدیک بودن آیتمهای آزاد در آن به برنامه غذایی معمولی، پایبند بودن به آن بسیار راحتتر از سایر رژیمهای غذایی است. در این رژیم مصرف چربیها آزاد است و مواد غذایی دارای کربوهیدرات از برنامه غذایی شما خارج میشوند. شاید اینکه چربی مصرف کنید و لاغر شوید، چندان باورپذیر نباشد، اما میتوانید با خیالی آسوده این رژیم را اتخاذ کنید و کاهش وزن را تجربه کنید. با توجه به اینکه کربوهیدرات از برنامه غذایی شما حذف میشود، بدن برای تأمین انرژی و سوخت و ساز، از کربوهیدراتهای بدن استفاده میکند و در نتیجه کاهش وزن رخ میدهد.
شمارش کالری و تنظیم خورد و خوراک بر اساس این برنامه کالری شماری، همواره یکی از دغدغهها و سختیهای اخذ رژیم غذایی بوده؛ اما در رژیم لاغری کتوژنیک، درگیر این ماجرا نخواهید بود و به میزانی ثابت که بر اساس شرایط قد و وزن شما تعیین میشود، کالری دریافت خواهید کرد. از دیگر ویژگیهای مثبت رژیم کتوژنیک میتوان به کاهش احساس گرسنگی هنگام اخذ رژیم، قوتگرفتن بافت عضلانی، بهبود عملکرد هورمونها در بدن و چربیسوزی قابل توجه اشاره کرد. مانند سایر رژیمهای غذایی، کتوژنیک نیز دارای معایبی است که از جمله آنها میتوان به عوارضی مانند خستگی، افزایش اضطراب، یبوست، احساس تشنگی، سردرد و ریزش مو اشاره کرد. البته بیان این عوارض به این معنا نیست که شما حتماً در صورت استفاده از این رژیم دچار این عوارض خواهید شد و تنها احتمال بروز چنین واکنشهایی وجود دارد.
امروزه جراحی لاغری یکی از راهکارهای لاغری است که حتی برای کنترل قندخون هم از این عمل استفاده می کنند. دکتر عبدالله زندی متخصص و جراح چاقی با بیش از 24 سال تجربه در این زمینه فعالیت دارد که می توانید برای مشاوره و درمان چاقی در تهران به ایشان مراجعه فرمایید.
رژیم مدیترانهای
اگر هدف شما از اخذ رژیم، علاوه بر لاغرشدن، سلامتی و تندرستی است، رژیم مدیترانهای انتخاب درست و مناسب برای شماست. رژیم مدیترانهای برای کسانی که به بیماریهای قلبی نیز دچار هستند، مناسب است و میتواند به تناسب اندام و سلامتی قلب و عروق آنها کمک کند. سبزیجات، میوهها، روغنهای سالم، گوشت سفید مانند مرغ و ماهی، ادویهها و… در این برنامه غذایی وجود دارد و مصرف بهاندازه آنها هیچگونه منعی ندارد. برخلاف رژیم کتوژنیک باید توجه داشته باشید که در رژیم مدیترانهای، اجازه مصرف چربی به میزان زیاد را نخواهد داشت و مصرف مواردی مانند کره، آجیل، فستفود و… به دلیل برخورداری از چربیهای اشباع توصیه نمیشود. اگر علاقهمندید در مدت زمانی کوتاه به وزن ایدهآل خود دست یابید و اوضاع سلامت خود را بهبود ببخشید، باید در کنار تعهد به رژیم لاغری مدیترانهای، ورزش و فعالیتهای بدنی را نیز در برنامه خود بگنجانید. التزام به این رژیم غذایی و ورزشکردن میتواند سبک زندگی سالم و جذابی را برای شما شکل دهد.
در رژیم لاغری مدیترانهای مصرف مواد قندی و چربیهای اشباع مانند فستفود، شکلات، بستنی، نوشابه، سوسیس و کالباس، پنیر پیتزا، نان سفید، چربیهای ترانس، شکر اضافهشده، غلات تصفیهشده، گوشتهای فرآوریشده، غذاهای کنسروی و… ممنوع است و نباید در هنگام اتخاذ رژیم مدیترانهای این نوع مواد غذایی را میل کنید. در این رژیم نیازی به کالری شماری نیست و شما میتوانید در حد اعتدال از مواد غذایی مانند سبزیجات، میوهها، غلات، روغن زیتون، عدس، تخم مرغ، مرغ، ماهی و… استفاده کنید. مصرف گوشت قرمز در این رژیم کاملاً ممنوع نیست و شما می توانید به شکل محدود مصرف لبنیات و گوشت قرمز را نیز در برنامه غذایی خود داشته باشید. با توجه به اینکه در این رژیم بر مصرف مواد غذایی طبیعی و کم فرآوری شده تأکید شده است و اغلب حجم خوراکی که در این رژیم توسط بدن دریافت می شود، سبزیجات، گیاهان، حبوبات و غلات هستند، این رژیم اثر ضدسرطان دارد و باعث پیشگیری از این بیماری میشود.
رژیم اتکینز
رژیم اتکینز یا Atkins Diet، یک رژیم لاغری بر اساس جذب کربوهیدرات محدود است که میتواند به شما در کاهش وزن کمک کند. تمرکز این رژیم لاغری بر جذب پروتئین ها و چربی های سالم است و کربوهیدرات در این رژیم به شکل محدود مورداستفاده قرار میگیرد. از جمله ویژگیهای مثبت رژیم اتکینز میتوان به مصرف مواد مغذی و سرشار از ویتامین، برنامه غذایی بر اساس تمایلات فردی و عدم نیاز به کالری شماری اشاره کرد. با توجه به اینکه این رژیم غذایی 4 مرحله ای است، در مراحل ابتدایی غذاهایی مجاز کمی محدود خواهند بود، اما در مراحل بعدی شرایط برای شما بسیار راحت تر خواهد شد. بنابراین میتوان محدودیت های سفت و سخت در مراحل اول را در کنار لزوم رعایت رژیم غذایی در بازه طولانیمدت و مؤثر نبودن آن برای برخی از افراد را به عنوان معایب رژیم لاغری اتکینز معرفی کرد.
رژیم لاغری 30 روزه
Whole 30 Diet یا رژیم لاغری 30 روزه از آن دسته رژیم هایی است که معمولاً ورزشکاران یا افرادی که قصد دارند در مدتی کوتاه به وزن ایده آل خود برسند، از آن استفاده می کنند. در این رژیم سختگیرانه مصرف مواد قندی، کربوهیدارت های فرآوری شده و کلیه غلات غیرمجاز است. تمرکز رژیم غذایی سی روزه بر جذب مواد خوراکی طبیعی و غیرفرآوری شده است و مصرف محصولات بهاصطلاح کارخانه ای و مواد افزوده ممنوع است. شما میتوانید از مواد غذایی مانند تخم مرغ، غذاهای دریایی، مرغ، گوشت قرمز، آجیل، سبزیجات و… را در برنامه غذایی خود بگنجانید و کاهش وزن فوق العادهای را طی مدت یک ماه تجربه کنید. از جمله مزایای این رژیم لاغری می توان به تأثیر فوری، مصرف مواد غذایی سالم و مغذی و… اشاره کرد. البته باید توجه داشته باشید که تعهد به چنین رژیم بسیار سخت و مشکل است و ممکن است شما نتوانید خود را با محدودیت های رژیم سی روزه مطابقت دهید.
رژیم لاغری پالئو
رژیم لاغری پالئو قدری نسبت به رژیم های غذایی که تا به حال مورد بررسی قرار داریم، متفاوت است و مسیری متفاوتی را برای کاهش وزن طی می کند. در این روش شما می توانید از گوشت قرمز، مواد حاوی ویتامین مانند میوه ها، سبزیجات، مرغ، ماهی و… در برنامه غذایی خود استفاده کنید؛ اما مصرف لبنیات، غلات و حبوبات در این رژیم غیرمجاز است. مصرف مواد قندی مانند بستنی، شکلات، شیرینی و… نیز مجاز نیست. عدم استفاده از غلات و حبوبات در این رژیم کمی کار شما را در تهیه غذا سخت میکند و باید کمی از برنامه غذایی متداول خود فاصله بگیرید و بیشتر به مصرف غذاهای فاقد روغن و آبپز روی بیاورید. این رژیم غذایی میتواند تأثیر مناسبی بر روی فشار خون افراد داشته باشد و از پرخوری جلوگیری کند. کاهش وزن در رژیم پالئو به شکل قابل توجه و چشمگیری صورت می پذیرد و شما می تواند در بازه کوتاهمدت چندماهه تأثیر این رژیم لاغری بر اندام خود را مشاهده کنید. البته تمامی رژیم های غذایی دارای معایبی هستند و رژیم لاغری پالئو نیز از این قاعده مستثنی نیست. حذف لبنیات، حبوبات و غلات و تأثیر نامطلوبی که حذف این مواد غذایی میتواند بر روی بدن شما داشته باشد، به عنوان تنها نقطه ضعف رژیم پالئو در نظر گرفته میشود.
رژیم لاغری کرب سایکلینگ
اگر ترجیح شما برای انتخاب رژیم لاغری، انعطاف پذیری شرایط آن است، پیشنهاد ما به شما انتخاب رژیم لاغری کرب سایکلینگ یا Carb Cycling است. شرایط این رژیم لاغری بر اساس میزان تحرک و وضعیت فیزیکی فرد تعیین میشود و میزان کالری جذب برای تمامی افراد یکسان نیست. با توجه به این قاعده در رژیم لاغری کرب سایکلینگ، اگر فردی پرتحرک و فعال هستید، میتوانید در طول روزهای پرفعالیت، کربوهیدرات بیشتری مصرف کنید تا دچار خستگی مفرط نشوید. اما پیشنهاد طراحان این رژیم لاغری این است که در روزهای استراحت که فعالیت کمتری دارید، میزان مصرف کربوهیدرات را کاهش دهید. رژیم لاغری کرب سایکلینگ میتواند بر اساس برنامه کاری شما به شکل هفتگی و ماهانه طراحی و تنظیم شود. از مزایای رژیم لاغری کرب سایکلینگ میتوان به عدم پیچیدگی این رژیم و شباهت برنامه غذایی به برنامه معمول، مصرف کربوهیدرات، غلات، میوه ها، سبزیجات و کمک به تنظیم قند خون اشاره کرد. این برنامه غذایی در کنار ورزش میتواند به تناسب اندام و افزایش بافت عضلانی بدن فرد کمک شایان توجهی داشته باشد. یبوست، افزایش اشتها، کاهش سوخت و ساز بدن، اختلال در خواب و کاهش تمرکز از جمله عوارضی هستند که ممکن است شما در هنگام پیگیری این رژیم غذایی دچار آن شوید.
گفتار پایانی
مطالعه بخشهای فوق نشان میدهد که اگر به طور جدی و مصمم قصد کاهش وزن و رسیدن به اندام متناسب را داشته باشید، میتوانید با اخذ یکی از انواع رژیمهای لاغری، وزن خود را به حالت ایدهآل نزدیک کنید. دست شما در انتخاب رژیم لاغری کاملاً باز است و میتوانید بر اساس شرایط فیزیکی، فعالیتها و محدودیتهای خود تصمیم به انتخاب یکی از رژیمهای غذایی بگیرید. اگر نگاهی اجمالی به تمامی این رژیمهای لاغری بیندازیم، درمییابیم که عدم مصرف غذاهای پرکالری و چرب مانند فستفودها، مواد قندی مانند نوشابه، شیرینی، بستنی و… و عدم مصرف چربیهای اشباع مانند روغنهای صنعتی در میان آنها مشترک است. با توجه به این نکته شما میتوانید حتی بدون اخذ رژیمی خاص و تنها با عدم مصرف این موارد، وزن خود را کاهش دهید و به تناسب اندام برسید. در پایان امید است که شما عزیزان بتوانید با اخذ رژیمی متعادل و مناسب خود، به وزن ایده آل خود دست یابید.