سرطان یکی از جدی‌ترین بیماری‌هایی است که زندگی میلیون‌ها نفر را در سراسر دنیا تحت تأثیر قرار داده، و در کشور ما هم از اصلی‌ترین دلایل مرگ‌ومیر به حساب می‌آید.
در این میان، سرطان‌های دستگاه گوارش به دلیل نقش حیاتی این سیستم در بدن، از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند.
در این راهنما، تلاش کردیم با زبانی ساده اما دقیق، شما را با این بیماری‌ها، علائم آن‌ها، روش‌های درمان و راه‌های پیشگیری آشنا کنیم.
دکتر زندی یکی از پزشکان بسیار ماهر و باتجربه در زمینه جراحی چاقی است.
سرطان گوارش یعنی چه؟
دستگاه گوارش از دهان شروع می‌شود و تا انتهای روده ادامه دارد. این سیستم وظیفه‌ی هضم، جذب مواد مغذی و دفع مواد زائد بدن را بر عهده دارد.
یکی از روش‌های پرطرفدار کاهش وزن اسلیو معده است که توسط دکتر عبدالله زندی با دقت بالا انجام می‌شود.
سرطان گوارش زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های بخشی از این دستگاه به طور غیرطبیعی و کنترل‌نشده رشد کنند. این رشد می‌تواند باعث ایجاد تومورهای سرطانی شده و عملکرد طبیعی اندام را مختل کند.
انواع شایع سرطان‌های گوارشی
| نوع سرطان | علائم رایج |
| معده | سوءهاضمه، احساس سیری زودهنگام، کاهش وزن |
| روده بزرگ و رکتوم | تغییر در اجابت مزاج، خون در مدفوع، درد شکم |
| مری | سختی در بلع، سوزش معده، کاهش وزن |
| لوزالمعده (پانکراس) | درد شکم، زردی پوست، کاهش وزن ناگهانی |
| کبد | خستگی، زردی، تورم شکم |
| کیسه صفرا | درد شدید در قسمت راست بالای شکم |
| روده باریک و مقعد | خونریزی، درد مزمن، تغییر در دفع |
چه عواملی خطر ابتلا را بیشتر می‌کنند؟
ابتلا به سرطان‌های گوارشی معمولاً به عوامل مختلفی مربوط می‌شود:
- سن بالای ۵۰ سال
- سابقه‌ی خانوادگی سرطان
- تغذیه ناسالم (مثل مصرف زیاد نمک، گوشت‌های فرآوری‌شده یا چرب)
- مصرف سیگار و الکل
- کم‌تحرکی و اضافه وزن
- بیماری‌های مزمن گوارشی مثل ریفلاکس یا التهاب روده
- عفونت‌های خاص، مانند هلیکوباکتر پیلوری یا هپاتیت B و C
-
اسلیو معده یکی از روش‌های پرطرفدار کاهش وزن است که توسط دکتر عبدالله زندی با دقت بالا انجام می‌شود.
این نوع جراحی چاقی معمولاً به روش لاپاراسکوپی انجام می‌گیرد که کم‌تهاجمی و دارای دوره نقاهت کوتاه‌تری است.
علائم هشداردهنده سرطان چیه؟
گاهی اوقات، سرطان‌های گوارشی در مراحل اولیه نشانه‌ی خاصی ندارند. اما در بیشتر موارد، علائمی ظاهر می‌شود که نباید نادیده گرفته شوند:
- درد یا ناراحتی مداوم در شکم
- کاهش وزن بدون دلیل مشخص
- تغییر در الگوی دفع (یبوست یا اسهال مزمن)
- وجود خون در مدفوع یا استفراغ
- احساس سیری زودرس یا بی‌اشتهایی
- زرد شدن پوست یا چشم‌ها
- خستگی و ضعف غیرعادی
اگر چنین علائمی را تجربه می‌کنید، بهتر است هر چه زودتر با پزشک مشورت کنید.
دکتر عبدالله زندی بهترین جراح چاقی در تهران
روش‌های تشخیص سرطان چیه؟
پزشکان برای تشخیص دقیق سرطان‌های گوارشی از روش‌های مختلفی استفاده می‌کنند:
- آندوسکوپی / کولونوسکوپی: برای مشاهده‌ی داخل دستگاه گوارش و نمونه‌برداری از نواحی مشکوک
- تصویربرداری پزشکی: مثل سی‌تی‌اسکن، MRI، سونوگرافی یا PET Scan
- آزمایش خون: بررسی نشانگرهای توموری و عملکرد کبد و پانکراس
- بیوپسی (نمونه‌برداری بافتی)
- بیوپسی مایع (Liquid Biopsy): روشی جدید برای تشخیص زودهنگام سرطان از طریق آزمایش خون
- تست‌های ژنتیکی: به‌ویژه برای افرادی که سابقه‌ی خانوادگی دارند
روش‌های درمان در سال ۲۰۲۵
پیشرفت‌های زیادی در درمان سرطان‌های گوارشی اتفاق افتاده. انتخاب روش درمان بستگی به نوع سرطان، مرحله‌ی بیماری و شرایط جسمی بیمار دارد.
- جراحی: مؤثر در مراحل اولیه برای حذف تومور
- شیمی‌درمانی و پرتودرمانی (رادیوتراپی)
- درمان‌های هدفمند: داروهایی که فقط سلول‌های سرطانی را هدف قرار می‌دهند
- ایمونوتراپی: فعال‌سازی سیستم ایمنی برای مبارزه با سرطان
- درمان CAR-T: روش نوینی که هنوز در مراحل تحقیقاتی برای برخی از سرطان‌ها استفاده می‌شود
- پزشکی دقیق (Precision Medicine): تجویز دارو بر اساس ژنتیک و وضعیت خاص هر فرد
چطور می‌توان از سرطان‌های گوارشی پیشگیری کرد؟
با رعایت چند اصل ساده اما مهم، می‌توان خطر ابتلا را تا حد زیادی کاهش داد:
✔️ داشتن رژیم غذایی سالم و پر از میوه، سبزی و فیبر
❌ پرهیز از مصرف زیاد گوشت قرمز، نمک، غذاهای فرآوری‌شده و سرخ‌کردنی
🚭 ترک سیگار و محدود کردن مصرف الکل
⚖️ حفظ وزن سالم و ورزش منظم (حداقل ۳۰ دقیقه در روز)
🩺 مراجعه‌ی منظم برای چکاپ و انجام آزمایش‌های غربالگری، به‌ویژه پس از ۴۵ سالگی
سوالات رایج (FAQ)
آیا سرطان‌های گوارشی فقط در افراد مسن دیده می‌شود؟
نه لزوماً. هرچند بیشتر در افراد بالای ۵۰ سال دیده می‌شود، اما در سال‌های اخیر آمار در سنین پایین‌تر هم رو به افزایش است.
اگر درد شکم دارم، یعنی سرطان دارم؟
نه همیشه. اما اگر درد طولانی‌مدت، همراه با علائم دیگر باشد، بهتر است توسط پزشک بررسی شود.
آیا رژیم غذایی واقعاً در پیشگیری تأثیر دارد؟
بله. مصرف غذاهای سالم و پرهیز از مواد غذایی مضر، نقش مهمی در پیشگیری از سرطان دارد.
سرطان‌های گوارشی ارثی هستند؟
در برخی موارد بله. به‌خصوص اگر یکی از اعضای نزدیک خانواده به سرطان مبتلا بوده باشد.
درمان سرطان گوارش چقدر موفقیت‌آمیز است؟
اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شود، احتمال درمان کامل بالا می‌رود. تشخیص زودهنگام نقش کلیدی دارد.
آیا واکسنی برای پیشگیری وجود دارد؟
برای برخی موارد، بله. مثلاً واکسن هپاتیت B می‌تواند از سرطان کبد جلوگیری کند.
جمع‌بندی
سرطان‌های دستگاه گوارش از بیماری‌های جدی و نسبتاً شایع هستند. اما اگر با نشانه‌ها آشنا باشیم، سبک زندگی سالم‌تری داشته باشیم و چکاپ‌های منظم انجام دهیم، می‌توانیم تا حد زیادی از بروز آن‌ها پیشگیری کنیم یا در صورت ابتلا، آن را زودتر درمان کنیم.
یادمان باشد: پیشگیری همیشه آسان‌تر و کم‌هزینه‌تر از درمان است.
