در این مقاله قصد داریم هر آنچه که در خصوص انواع طبع و مزاج لازم است بدانید، با شما در میان بگذاریم. افراد دارای مزاج و طبع بدن مختلفی هستند که در چهار گروه جا دارند. این چهار گروه از صفرا، دم، سودا و بلغم تشکیل شده است. همچنین انسانها با توجه به طبعی که دارند از نظر جسمی، ذائقه، رفتار و… از همدیگر متفاوت میشوند. در واقع باید ببینیم که کدام یک از موارد چهارگانه فوق بیشترین میزان را در بدن انسان دارند. از این مورد میتوان کمک گرفت تا فرد بهترین رژیم غذایی را داشته باشد یا بتواند از بهترین و مناسبترین راهها برای درمان بیماریهای خود استفاده کند. این که فرد مثلا بلغمی باشد، ممکن است به شکل ارثی بوده یا اینکه به مرور زمان در اثر تغییر مزاج ایجاد شده باشد؛ پس برای پی بردن به این موضوع، تا انتها با ما همراه باشید.
یکی از جاهایی که این موضوع به صورت کاملا تخصصی مورد توجه قرار گرفته، طب سنتی است. طب سنتی همیشه منتقدان خودش را داشته و با این حال امروزه شاهد اثربخشی نتایج پژوهشهای این عرصه در درمان بسیاری از بیماریها هستیم. در طب سنتی تمرکز بر روی علل ایجاد کننده بیماری است. از مزیتهای استفاده از طب سنتی، گیاهی و طبیعی بودن داروهای آن است. این مسئله باعث میشود تا فرد از عوارض جانبی داروهای شیمیایی در امان بماند. موضوعی که امروز به آن میپردازیم نیز از پایههای تشخیصهای طب سنتی بوده که آشنایی با آن برای هر کس ضروری است.
پیشنهاد مطالعه مطالب مرتبط: علت ها، علائم و درمان فیبروم رحم
مزاج و خصوصیات انواع طبع ها
در این قسمت از بحث مزاج شناسی میخواهیم شما را با انواع طبعها و ویژگیهای هر یک از آنان آشنا کنیم. دانستن این موارد باعث میشود تا با بدن خودتان بیشتر آشنا شوید و چیزهایی را مصرف کنید که سازگاری بیشتری با شما داشته باشند. در مواردی لازم است تا طبع بدن شما به منظور کاهش یا افزایش وزن، درمان بیماری و… با کمک متخصص طب سنتی تعدیل شود. تستهایی نیز در این زمینه وجود دارند تا شما را به شناخت بهتری از ویژگیهای بدنیتان برسانند. اکنون به بررسی اقسام مزاج میپردازیم.
دموی یا گرم و تر
یکی از انواع طبعها، طبع دموی میباشد. افراد دارای مزاج دموی یا گرم و تر از نظر شخصیتی انسانهای بسیار شجاعی هستند. اعتماد به نفس بالای آنها باعث میشود تا جسارت انجام بسیاری از کارها را پیدا کنند. با دیگران به راحتی ارتباط برقرار میکنند و اهل خطر کردن هستند. دمویها در دسته انسانهای عصبانی نیستند اما در اوقات عصبانیت تبدیل به انسان خطرناکی میشوند. از نظر ذائقه، دلشان میخواهد بیشتر ترشی و شیرینی مصرف کنند. با این حال میتوان گفت که انسانهای خوش خوراکی هستند. اشتهای آنها بالا بوده و استعداد ابتلا به بیماریهایی مثل مشکلات قلبی و عروقی و همچنین فشار خون در آنها زیاد است.
این افراد در میان دوستان و آشنایان غالبا بیخیال تلقی میشوند و همیشه سرزنده و پر شور هستند. خیلی آنها را به عنوان انسانهای منظم و با حساب و کتابی نمیشناسند. از نظر هوشی وضعیت آنها عالی است و حافظهشان عملکرد پر قدرتی از خود نشان میدهد. این افراد برای تصمیم گیری در زندگی خود اهل فکر کردن نیستند و معمولا انتخابهای عجولانهای دارند. دمویها با توجه به خصوصیاتی که گفتیم، افراد برون گرایی هستند. اغلب افراد جامعه نیز دارای مزاج دموی یا گرم و تر هستند. در مورد خصوصیات ظاهری این دسته در انتهای مقاله صحبت خواهیم نمود.
صفراوی یا گرم و خشک
مزاج صفراوی را به عنوان طبع گرم و خشک هم میشناسند. این دسته از افراد تعداد کمی از اجتماع را به خود اختصاص میدهند. آنها در ارتباطات اجتماعی خود عملکردی قوی دارند و خیلی راحت میتوانند با دیگران رابطه برقرار کنند. افراد وفاداری به حساب نمیآیند و قدرت طلب و بیباک هستند. معمولا در اعتقادات خود به شدت متعصب بوده و انعطاف پذیری کمی دارند. گاهی تفکرات ضد اجتماعی در آنها دیده میشود.
به دلیل خصوصیاتی که در طبع این دسته از افراد دیده میشود، مشاغلی مثل آتش نشانی، خلبانی، پزشکی، سمتهای مدیریتی و رهبری برایشان مناسب است. به دلیل اینکه طبیعت این افراد خشک است، در معرض ابتلا به بیماریهایی مثل سنگ صفرا، اگزمای خشک، اختلالات و امراض روانی مثل اسکیزوفرنی، اختلال دو قطبی و… قرار دارند. بهتر است این افراد از غذاهای فریز شده یا سرخ شده استفاده نکنند و مصرف نوشیدنیهای با طبع گرم را به حداقل برسانند. همچنین از مصرف چربیها پرهیز نمایند.
سوداوی یا مالیخولیایی یا سرد و خشک
مزاج سوداوی را ممکن است به نام مالیخولیایی یا سرد و خشک هم شنیده باشید. این دسته از افراد معمولا رفتار محتاطانهای دارند. ویژگی کمال گرایی در آنها بیشتر از سایر گروهها دیده میشود. در انجام کارها یا مسئولیتها وسواس بالایی دارند و بسیار روی نتایج حساسیت نشان میدهند. انسانهای قانون مداری هستند و اغلب درونگرایی و منطقی بودن در رفتارهایشان به چشم میآید. هر جا صحبت از کمال گرایی و وسواس باشد، اضطراب هم راه خودش را پیدا میکند. از این جهت افراد مذکور اگر یک نقشه و مسیر مشخص روبرویشان نباشد، دچار اضطراب میشوند.
در مزاج شناسی این دسته معمولا اهل زیاد فکر کردن هستند و به همین خاطر هم از زندگی در لحظه حال و لذت بردن از آن غافل میشوند. شکاک بودن از ویژگیهای بارز آنها است. در دوستیها و ارتباط گرفتن با دیگران نیز بسیار سرسخت هستند و قبل از هر اقدامی سعی در جمع آوری اطلاعات لازم دارند. سوزش معده، گرفتگی عضلات و گلو، غلظت خون بالا و… نیز در این دسته بیشتر است.
بلغمی یا سرد و تر
مزاج بلغمی معمولا با یک سری ویژگیها همراه است. برای مثال افراد بلغمی یا سرد و تر معمولا دارای ویژگی شخصیتی درون گرایی، صبر و خجالتی بودن هستند. این افراد که معمولا آنها را به عنوان انسانهای آرام میشناسیم، معمولا از جمع و رویارویی با دیگران دوری میکنند. سعی آنها بر این است تا دیگران را شاد و از آنها حمایت کنند. با این حال نمیتوانند خیلی راحت ارتباط بگیرند و رفتار گرمی با اطرافیان داشته باشند. این مورد خود را در جمعهای جدید بیشتر نشان میدهد. یکی از ویژگیهای مثبت افراد بلغمی، مسئولیت پذیر بودن آنها است.
هر وظیفه و مسئولیتی را که به این افراد بسپارید، بدون هیچ نقصی و در کمال دقت و حساسیت برایتان به انجام میرسانند. افراد متعهدی هستند و محال است که قولشان را فراموش کنند. معمولا کمی سخت تصمیم میگیرند و ترجیح میدهند دیگران این کار را به جای آنها انجام دهند. ویژگی صلح جو بودن آنها باعث میشود تا از هر تنش و دعوایی دوری کنند. در روابط عاطفی نیز فقط به دنبال پیوندهای احساسی پایدار هستند. این گروه ممکن است برخی ویژگیهای ظاهری را به صورت مشترک داشته باشند که در انتها به این مورد نیز خواهیم پرداخت.
آیا طبع و مزاج بر چاقی یا لاغری تاثیر دارد؟
با انواع خصوصیات افراد دارای مزاجهای مختلف آشنا شدیم. حال میخواهیم ببینیم آیا این مسئله بر چاقی و لاغری افراد هم اثرگذار است یا خیر؟ بله کاملا درست است. به همین دلیل هم بهتر است قبل از این که رژیم غذایی مناسب برای کاهش یا افزایش وزن خود را شروع کنید، طبع بدنتان را تشخیص دهید. باید از برنامه غذایی پیروی نمایید که مطابق با مزاجتان طراحی شده باشد. متخصصین برای کاهش یا افزایش وزن شما به تعدیل و اصلاح طبع میپردازند تا کیفیت و سرعت نتیجه گیری شما افزایش یابد.
اگر بخواهیم خیلی ساده این موضوع را توضیح دهیم مثلا وقتی میخواهید از شر چاقی خلاص شوید، باید رطوبت بدنتان کاهش پیدا کند. همچنین برای افزایش وزن و رهایی از لاغری میزان رطوبت بدن لازم است که افزایش یابد یا به حالت نرمال برگردد. متناسب با ویژگیهای هر دسته از افراد، مصرف برخی از مواد غذایی ممنوع و مصرف برخی دیگر از آنها افزایش مییابد.
یک روش بسیار موثر و درمان سریع برای افرادی که اضافه وزن بالایی دارند، انجام انواع عمل لاغری از جمله عمل اسلیو معده و جراحی بایپس معده است که از شایع ترین عمل معده میباشند و حتما باید توسط یک متخصص مجرب انجام شود.
سادهترین راه تشخیص مزاج از روی چهره
ساده ترین راه تشخیص مزاج از روی چهره است؛ افراد بلغمی معمولا پوست روشنی دارند. اغلب در دهان خود حس بیمزگی میکنند و دست و پایشان همیشه سرد است. عمدتا خواب آلودگی از ظاهرشان پیداست. هاضمه در آنها با سرعت پایینی اتفاق میافتد. حین خواب بزاق دهانشان به بیرون میریزد و ترشحات بینی زیادی دارند. میل جنسی در این افراد کمتر از سایر گروههاست. بیماریها و دردهایی مثل ضعف مثانه، تنگی نفس، تپش قلب بالا، نقرس، کمردرد، زانو درد، اسپاسم عضلانی، ضعف بدنی و… در آنها بیشتر دیده میشود. ممکن است با مشکلاتی مثل عدم توجه و تمرکز یا فراموشی دست و پنجه نرم کنند. افرادی که مزاج گرم و تر یا دموی دارند، معمولا در ظاهر، بدن درشتی دارند. پوست آنها نیز سرخ و سفید بوده و موهای پرپشتی دارند. در دسته افراد خوش خواب قرار میگیرند و پوستشان نرم و مرطوب است.
افراد دارای مزاج صفراوی یا طبع گرم و خشک در ظاهر هیکل لاغری دارند و پوست آنها متمایل به رنگ زرد است. بسیار گرمایی هستند و در فصول گرم سال کلافه میشوند. همچنین در این مواقع مشکل خشکی دهان و تشنگی زیاد دارند. قد بلند هستند و صورتشان کشیده است. بدن آنها به دلیل ویژگیهایی که دارند کم مو بوده و بینی بزرگ و چشمان ریزی دارند. میل جنسی بالا و خشکی پوست از دیگر ویژگیهای این افراد است. افرادی که مزاج سوداوی یا سرد و خشک دارند در ظاهر پوستشان تیره است. معمولا موهای آنها کم پشت است و با مشکل خشکی بدن مواجه هستند. این افراد در عین خوش اشتهایی از نظر فیزیکی چاق محسوب نمیشوند. لکههای پوستی تیره نیز بعضا روی بدنشان دیده میشود.
مواد غذایی مفید و مضر برای صفراویها
پس از شناخت خصوصیات انواع مزاجها به بررسی مواد غذایی مفید و مضر برای هر کدام میپردازیم. صفراویها همانطور که پیش از این گفتیم، دارای طبع گرم و خشک هستند. آنها همیشه احساس نیاز شدید به نوشیدن آب مخصوصا در فصول گرم سال دارند. اهل خوردن شیرینی نیستند اما به خوراکیهایی مثل کاهو، خیار و سایر میوهها و سبزیجات سرد تمایل دارند. با توجه به خصوصیات این دسته، بهتر است در رژیمهای غذایی آنها غذاهای خنک گنجانده شوند. در دسته عرقیات، عرق کاسنی و عرق شاهتره به شدت پیشنهاد میشود.
مصرف برنج سفید، قارچ، پیاز، بامیه، سبزیجات، زرشک، آلو، اسفناج، پرتقال و… نیز برای صفراویها مناسب است و مصرف مایعات هم باید بیشتر باشد. در مقابل، صفراویها بهتر است از مصرف برخی اقلام خوراکی پرهیز نمایند. برای مثال علیرغم اینکه توصیه به مصرف مایعات نمودیم، مصرف نوشیدنیهای گازدار برای این افراد مضر است. غذاهای چرب مثل ماکارونی یا لبنیات پر چرب و محلی نیز توصیه نمیشود. برخی میوهها مثل موز، آناناس، خربزه و… جزء میوههای دارای طبع گرم به شمار میروند. این میوهها باعث میشوند تا تعادل مزاجی در بدن فرد از دست برود و او را با مشکلاتی مواجه سازد.
مواد غذایی مفید و مضر برای مزاج سوداوی
افرادی که مزاج سوداوی دارند، طبع آنها سرد و خشک بوده و باید با رعایت رژیم غذایی مناسب تعادل را در بدن خود برقرار نمایند. طبیعی است که این تعادل با مصرف مناسب اقلام خوراکی گرم و تر به وجود میآید. بهتر است این افراد یک وعده از روز خود را به غذاهایی مثل آبگوشت، آش، سوپ، حبوبات و… اختصاص دهند. اصلا کار سختی نیست و به راحتی میتوان انواع خورشتها را با حبوبات تهیه نمود. میان وعدهها هم بهتر است با نوشیدنیهای گرم و تر مصرف شوند. سوداویها میتوانند نوشیدنیهای گرم خود را با استفاده از زنجبیل، دارچین، زعفران و… دم کنند. دمنوش گل گاوزبان نیز به شدت برای این دسته مفید است. سیب، انار، انجیر، خرما و… میتوانند به ایجاد تعادل مزاجی کمک کنند. خوراکیهای دارای طبع سرد مثل ماهی، بادمجان، گوجه، سرکه، غوره، ترشیها و… برای سوداویها مضر است.
مواد غذایی مفید و مضر برای بلغمیها
افرادی که مزاج بلغمی دارند، طبع آنها سرد و تر است و برای ایجاد تعادل به خوراکیهای گرم و خشک نیاز دارند. در مصرف مواد غذایی، استفاده از ادویههای مختلف میتواند باعث ایجاد گرمی شود. دارچین، هل، زنجبیل و… کمک کننده هستند. این افراد میتوانند به جای چای از دمنوشهای گرم استفاده کنند. کرفس، نعنا، ریحان و… به عنوان سبزیجات موثر برای غلبه بر بلغم شناخته شدهاند. گوشتهای گرم در رژیم غذایی بلغمیها باید با گوشتهای سرد مثل گوشت گاو، ماهی و مرغ جایگزین شوند. مصرف زیاد این مواد برای این دسته از افراد مضر است و تعادل بدن آنها را بهم میزند.
مواد غذایی مفید و مضر برای مزاج دموی
افرادی که مزاج دموی و طبع گرم و تر دارند، بهتر است از خوراکیهای سرد و خشک استفاده کنند. آب میوههای ترش مثل آب زرشک و انار، چاشنیهایی نظیر آبلیمو و آبغوره برای این افراد مفید هستند. به دمویها توصیه میشود تا مصرف گوشتهای گوسفندی، تخم مرغ، جگر، پاچه، دنبه گوسفند و… را به حداقل برسانند. گوشتهای دریایی برای این دسته مناسبتر است. این افراد میتوانند از میوههای ترش، پرتقال، لیمو، نارنگی، غوره، آلبالو و… استفاده کنند. در مقابل مصرف میوههای گرم مثل موز، گلابی، آناناس، انجیر، انبه و… با طبع آنها ناسازگار است.
4 پاسخ
میشه درمورد مواد غذایی مفید و مضر برای هر طبع هم توضیح بدین؟
مرسی از مطالب مفیدتون
سلام دوست عزیز وقت شما بخیر.. بله حتما به زودی این مطلب رو در صفحه اضافه خواهیم کرد. سپاس از توجه شما
سلام، من حس میکنم طبعم بعد از دو بارداری به شدت تغییر کرده، قبلا عاشق ترشی بودم و به شدت گرمایی بودم آروم بودم ولی فعال بودم، الان به شدت عصبی و مضطربم خیلی مدام استرس دارم و اونقدر به هر موضوع کوچیکی فکر میکنم که کلافه میشم، به شدت پراشتها شدم و وزنم در طول دو سال 8 کیلو زیاد شده، سرمایی شدم، ترشی دیگه دوس ندارم شیرینی هم زیاد دوس ندارم، بی حال و کسل هستم گاهی یبوست دارم،واقعا نمیتونم تشخیص بدم طبعم چیه، بلغمی ام یا سوداوی؟ خیلی قاطی پاتی شدم😕
سلام نیلوفر عزیز،
برای کنترل استرس و درمان استرس بهتر است حتما به روانشناس مراجعه کنید. بانوان بعد از زایمان بهتر است با مشاور نیز در ارتباط باشند.