قرص سماگلوتاید (Semaglutide) که این روزها در بین متقاضیان کاهش وزن پرطرفدار شده است؛ با نام‌های تجاری متفاوتی در بازار به فروش می‌رسد و یک داروی ضد دیابت است. از این دارو برای درمان دیابت نوع ۲ استفاده می‌شود. هر چند که این دارو در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو به منظور کنترل وزن طولانی مدت نیز کاربرد دارد اما باید این نکته را در نظر داشت که سماگلوتاید یک مکمل دارویی کاهش وزن نیست؛
همین تاثیر در کاهش وزن باعث شده است سماگلوتاید به عنوان راهی نجات دهنده و رهایی بخش بین افرادی که سودای کاهش وزن و تناسب اندام دارند پرطرفدار شود تا آنجا که نام‌های مشهور بسیاری از این دارو استفاده کرده‌اند.
ساختار شیمیایی سماگلوتاید طوری است که بر روی هیپوتالاموس که مرکز کنترل اشتها در مغز است اثر می‌گذارد و فرد کمتر احساس گرسنگی می‌کند. همین شباهت داروی سماگلوتاید به هرمون GLP سبب شد محققان اثر این دارو بر گیرنده‌های کنترل اشتها را بررسی کنند.
اولین بار در سال ۲۰۱۷ FDA آمریکا تائیدیه سموگلوتاید را به عنوان درمانی برای دیابت نوع ۲ صادر کرد. در آن سال این دارو به صورت تزریقی در دسترس بود. در سال ۲۰۲۱ سموگلوتاید با دوز بالاتر به عنوان داروی ضد چاقی وارد بازار شد.
همچنین بخوانید: جراحی بای‌پس معده
مکانیزم اثرگذاری قرص سماگلوتاید در کاهش وزن
با مطالعه بروی بیست و هشت تن با توده بدنی سی تا چهل و پنج به مدت دوازده هفته مشخص شد این دارو از طریق کند کردن هضم غذا در معده باعث کاهش اشتها، دریافت غذا و چربی بدن می‌شود و در برخی از افراد می‌تواند در پیشگیری از عوارض چاقی کمک کند. تحقیقات راجع به این دارو همچنان در حال انجام است اما در بازار نیز در دسترس است.
هرمون GLP-1 توسط سیستم عصبی بعد از هر بار صرف غذا تولید می‌شود این هرمون ترشح انسولین را افزایش می‌دهد و قند خون را کنترل می‌کند. در ضمن از طریق تولید گلوکاگون از تجزیه گلیکوژن عضلات، کبد جلوگیری می‌کند و مانع تولید گلوکز از چربی و پروتئین می‌شود.
سماگلوتاید 94% به این هرمون انسانی شباهت دارد و با GLP-۱ تنها در 2 اسید آمینه متفاوت است که همین تفاوت اتصال سماگلوتاید به آلبومین خون را افزایش می‌دهد و زمان باقی ماندن دارو در گردش خون را بیشتر می‌کند و به این ترتیب قدرت اثر گذاری سماگلوتاید در بدن حدود یک هفته است.
بیشتر بدانید: عمل اسلیو معده
تجربه فردی در استفاده از قرص سماگلوتاید
یکی از افرادی که از این دارو به نیت کاهش وزن استفاده کرده بود در مصاحبه با خبرنگار شبکه بی‌بی‌سی عنوان کرد تجربه متفاوتی در مدت مصرفش داشته و با کاهش علاقه‌اش به خوردن غذا و شیرینی تا ۲۸ کیلو وزن کم کرده است.
جنی تعریف کرده است: از وقتی تزریق سماگلوتاید را شروع کردم احساس معتادی به ماده مخدر را داشته‌ام که تسخیر و به آدم دیگری تبدیل شده است.
با وجود نتیجه انکار ناپذیر سماگلوتاید در کوتاه مدت؛ اما این دارو معجزه لاغری نیست چرا که در طول مصرفش تنها می‌تواند ۱۵ تا ۲۰ درصد از وزن را کم کند یعنی از وزن یک فرد ۱۲۰ کیلویی تنها ۲۰ کیلو کم می‌کند. همچنین طبق پژوهش‌هایی که روی این دارو انجام شده است پژوهشگران پی برده‌اند که استفاده از سماگلوتاید وزن افراد را در مدت یک سال کاهش می‌دهد و پس از آن وزن ثابت باقی می‌ماند.
جنی نیز بعد از به پایان رسیدن دوره آزمایشی سماگلوتاید استفاده نمی‌کند و مغز او بدون مصرف این دارو دیگر فریب نمی‌خورد و او احساس سیری نمی‌کند؛ به همین دلیل بعد از امتحان راه‌های دیگر برای کاهش وزن تصمیم گرفته است با یک جراحی اساسی معده خود را کوچک کند و به این ترتیب زودتر احساس سیری کند. انواع جراحی چاقی مانند جراحی اسلیو معده، جراحی بای‌پس معده و باندینگ می‌توانند به کسانی که می‌خواهند در راستای کاهش وزن بالای خود برداند کمک کند
همچنین پیشنهاد می‌شود: بوتاکس معده چیست؟
بازگشت وزن سابق پس از قطع مصرف قرص سماگوتاید
در بهترین زمان ممکن افراد طی دو سال پس از قطع این دارو به وزن سابق خود برمی‌گردند. جنی نیز در این مورد استثنا نبود و بعد از قطع سماگلوتاید به سرعت به وزن قبلی خود بازگشت.
سیستم سلامت ملی بریتانیا تا دو سال داروی سماگلوتاید را در اختیار متقاضی می‌گذارد. سوال این است که این کار چه سودی دارد وقتی پس از قطع مصرف فرد به وزن سابق بر می‌گردد؟
از نظر دکتر مارگریت مک کارتنی، پزشک و متخصص شواهد پزشکی بزرگترین مشکل این دارو این است که برای جلوگیری از بازگشت وزن از دست رفته باید مصرف آن را مکرر ادامه داد.
کلام آخر
با توجه به اینکه سماگلوتاید جدید و ناشناخته است و عوارض جانبی مثل تهوع، خستگی شدید و التهاب پانکراس نیز به همراه دارد؛ طبیعی است که در مورد مصرف آن محافظه کاران برخورد شود. ضمن اینکه هزینه استفاده یک ماهه از آن در ایالات متحده حدود 1400 دلار است و همین نکته اقتصادی مهم، دسترسی افرادی که به این دارو احتیاج دارند را سخت می‌کند.
