سرطان پانکراس (یا سرطان لوزالمعده) یکی از سرطان‌های جدی و نسبتاً سخت‌درمان در بدن انسان است. این بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که سلول‌های پانکراس (یک غده در پشت معده) به‌طور غیرعادی رشد کنند و تبدیل به تومور شوند.
پانکراس نقش مهمی در بدن دارد؛ هم در هضم غذا، هم در تنظیم قند خون. اما متأسفانه، این سرطان معمولاً در مراحل اولیه علامت واضحی ندارد و وقتی علائم ظاهر می‌شوند، معمولاً بیماری پیشرفت کرده است.
دکتر زندی یکی از متخصصان برجسته در زمینه جراحی چاقی است که با سال‌ها تجربه در انجام انواع عمل‌های لاغری مانند بای‌پس معده و اسلیو معده فعالیت می‌کند.
ایشان با بهره‌گیری از روش‌های نوین جراحی و تیم درمانی مجرب، به بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به چاقی کمک می‌نماید.
علائم سرطان پانکراس
در مراحل اولیه، ممکن است علائم آن‌قدر خفیف باشند که جدی گرفته نشوند. اما به‌مرور زمان، نشانه‌های زیر بیشتر دیده می‌شوند:
- درد شکم یا کمر (معمولاً مداوم و به پشت تیر می‌کشد)
- زردی پوست و چشم‌ها (به‌دلیل انسداد مجرای صفرا توسط تومور)
- کاهش وزن ناگهانی بدون رژیم یا ورزش
- بی‌اشتهایی یا احساس سیری زودهنگام
- خارش پوست (به‌علت افزایش صفرا در خون)
- ادرار تیره و مدفوع کم‌رنگ یا چرب
- دیابت تازه یا بدتر شدن دیابت قبلی
- خستگی، ضعف و کاهش انرژی کلی بدن
دکتر زندی بهترین جراح چاقی در زمینه اسلیو معده و بای پس معده می باشد.
چه عواملی خطر ابتلا را بالا می‌برند؟
همان‌طور که در بسیاری از سرطان‌ها عوامل مختلفی دخیل‌اند، در مورد سرطان پانکراس هم چند مورد خیلی تأثیرگذارند:
- 🔸 سن بالا (بیشتر بیماران بالای ۶۰ سال هستند)
- 🔸 مصرف سیگار (یکی از مهم‌ترین عوامل خطر)
- 🔸 دیابت (به‌ویژه اگر تازه شروع شده باشد)
- 🔸 التهاب مزمن پانکراس (پانکراتیت مزمن)
- 🔸 سابقه خانوادگی سرطان پانکراس
- 🔸 چاقی و تغذیه ناسالم (مثل مصرف زیاد غذاهای چرب، فرآوری‌شده و کم‌فیبر)
دکتر زندی از متخصصان برجسته و خوش‌نام در حوزه جراحی چاقی است که با بهره‌گیری از جدیدترین تکنیک‌های پزشکی، در انجام عمل‌های اسلیو معده و بای‌پس معده تخصص دارد.
ایشان با رویکردی علمی و انسانی، به بیماران کمک می‌کند تا با کاهش وزن اصولی و پایدار، به سلامت جسمی و روحی مطلوب‌تری دست یابند.
سرطان پانکراس چطور تشخیص داده می‌شود؟
برای تشخیص دقیق، پزشک معمولاً چند مرحله را طی می‌کند:
- بررسی شرح حال و معاینه بالینی
- آزمایش خون: بررسی نشانگر توموری به‌نام CA 19-9
- تصویربرداری پزشکی: مثل سونوگرافی، سی‌تی‌اسکن (CT)، ام‌آر‌آی (MRI) یا اندوسکوپی
- بیوپسی (نمونه‌برداری): برای تأیید قطعی وجود سلول‌های سرطانی
در برخی مراکز پیشرفته‌تر ممکن است از بیوپسی مایع یا تست‌های ژنتیکی هم استفاده شود.
روش‌های درمان سرطان پانکراس
درمان این نوع سرطان به مرحله‌ی بیماری، محل تومور و وضعیت جسمی بیمار بستگی دارد. گزینه‌های درمانی شامل:
- جراحی: اگر تومور قابل برداشت باشد، بخشی از پانکراس یا کل آن را خارج می‌کنند
- شیمی‌درمانی: برای کاهش رشد تومور، کنترل علائم و گاهی آماده‌سازی برای جراحی
- پرتودرمانی (رادیوتراپی): استفاده از اشعه برای از بین بردن سلول‌های سرطانی
- درمان‌های حمایتی (پالیاتیو): کنترل درد، حالت تهوع، ضعف و سایر علائم
- ایمونوتراپی و درمان‌های هدفمند: بسته به نوع جهش ژنتیکی (در بعضی بیماران قابل استفاده است
چرا تشخیص زودهنگام مهم است؟
متأسفانه سرطان پانکراس به دلیل رشد سریع و نبود علائم واضح، در بیشتر موارد زمانی تشخیص داده می‌شود که پیشرفت کرده. این موضوع درمان را دشوارتر می‌کند.
اما اگر زود تشخیص داده شود و تومور در مراحل اولیه باشد، احتمال موفقیت درمان به‌طور قابل توجهی بیشتر می‌شود.
چطور از خودمان محافظت کنیم؟
هرچند نمی‌توان از تمام موارد ابتلا جلوگیری کرد، ولی رعایت چند نکته ساده می‌تواند خطر را به‌شدت کاهش دهد:
✔️ ترک سیگار
✔️ داشتن رژیم غذایی سالم (کم‌چرب، پرفیبر، سبزیجات بیشتر)
✔️ کنترل وزن و فعالیت بدنی منظم
✔️ پیگیری بیماری‌هایی مثل دیابت یا پانکراتیت
✔️ بررسی منظم در افرادی که سابقه خانوادگی دارند
سوالات متداول درباره سرطان پانکراس
۱. آیا سرطان پانکراس ارثی است؟
در بعضی موارد بله. اگر یکی از اعضای نزدیک خانواده (مثل پدر، مادر، خواهر یا برادر) به این سرطان مبتلا شده باشد، احتمال ابتلا کمی افزایش پیدا می‌کند. در این شرایط، بررسی‌های دوره‌ای زیر نظر پزشک توصیه می‌شود.
۲. آیا دیابت می‌تواند نشانه سرطان پانکراس باشد؟
بله، گاهی اوقات دیابت تازه (به‌ویژه در افراد مسن) می‌تواند اولین نشانه‌ی پنهان سرطان پانکراس باشد. البته اکثر دیابت‌ها ربطی به سرطان ندارند، اما اگر همراه با علائم دیگری مثل کاهش وزن یا درد شکم باشد، بهتر است بررسی شود.
۳. آیا این سرطان درمان دارد؟
بله، اما میزان موفقیت درمان به مرحله‌ای که سرطان در آن تشخیص داده می‌شود بستگی دارد. اگر زود تشخیص داده شود و تومور محدود باشد، احتمال درمان کامل با جراحی و درمان‌های مکمل بیشتر است. در مراحل پیشرفته، تمرکز درمان روی کنترل بیماری و بهبود کیفیت زندگی است.
۴. آیا سرطان پانکراس باعث درد می‌شود؟
بله، یکی از علائم شایع آن درد مداوم در شکم یا پشت است. این درد معمولاً با پیشرفت بیماری بیشتر می‌شود. البته هر دردی نشانه‌ی سرطان نیست، اما اگر طولانی‌مدت باشد، بررسی لازم است.
۵. فرق سرطان پانکراس با پانکراتیت (التهاب لوزالمعده) چیه؟
پانکراتیت یعنی التهاب لوزالمعده که معمولاً به دلیل سنگ صفرا یا مصرف زیاد الکل ایجاد می‌شود و قابل درمان است. اما سرطان، رشد غیرعادی و سرطانی سلول‌های پانکراس است. البته پانکراتیت مزمن می‌تونه یکی از عوامل خطر سرطان باشه.
۶. آیا تست خون به‌تنهایی برای تشخیص سرطان پانکراس کافی است؟
نه. آزمایش خون (مثل CA 19-9) می‌تونه به تشخیص کمک کنه، ولی به‌تنهایی کافی نیست. معمولاً پزشک از ترکیب چند روش (مثل تصویربرداری، آزمایش خون و بیوپسی) برای تشخیص دقیق استفاده می‌کنه.
۷. چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر دچار علائمی مثل کاهش وزن بی‌دلیل، زردی پوست، درد شکم یا تغییر در اشتها هستید و این علائم بیشتر از چند هفته ادامه داشت، بهتره حتماً با پزشک مشورت کنید. تشخیص زودهنگام می‌تونه روند درمان رو بسیار موفق‌تر کنه.
جمع‌بندی
سرطان پانکراس یکی از سرطان‌های جدی اما قابل بررسی است. اگر با علائم اولیه آن آشنا باشید، سبک زندگی سالم‌تری انتخاب کنید و در صورت وجود سابقه خانوادگی، چکاپ‌های منظم انجام دهید، می‌توانید نقش مهمی در پیشگیری و تشخیص زودهنگام آن داشته باشید.
