کولونوسکوپی یکی از روش‌های تشخیصی در پزشکی است که معمولا توسط پزشک متخصص تجویز می‌شود. برای آشنایی بیشتر با این آزمایش، انواع و شیوه‌های انجام آن تا پایان مطلب همراه ما بمانید.
کولونوسکوپی چیست؟
کولونوسکوپی یکی از روش‌های تشخیصی در پزشکی محسوب می‌شود. در این روش افرادی که سن بالای 50 سال دارند و یا افرادی که به دلایل مختلف مشکوک به بیماری در راست روده «کولون و رکتوم» می‌باشند، مورد آزمایش قرار می‌گیرند. دستگاهی که برای این منظور مورد استفاده قرار می‌گیرد دارای یک بخش لوله‌ای شکل است که در نوک آن یک دوربین وجود دارد. پزشک با کمک دوربین بخش‌های مختلف روده یا حتی سایر قسمت‌های بدن را مورد بررسی قرار می‌دهد. در صورتی که پزشک بافت مشکوکی را مشاهده کند این امکان وجود دارد که یک نمونه یا بیوپسی از آن بردارد تا در آزمایشگاه با دقت بررسی شود. نمونه‌ها معمولا کمک می‌کنند تا بتوان هر گونه مشکلی را به‌راحتی و خیلی سریع تشخیص داد. تشخیص سریع بیماری‌ها می‌تواند به درمان آنها کمک بسیار زیادی بکند.
انواع کولونوسکوپی
کولونوسکوپی بیشتر اوقات برای بررسی روده مورد استفاده قرار می‌گیرد. روده بخش‌های مختلفی دارد که هر کدام از آنها ممکن است با مشکلات و بیماری‌های مختلفی مواجه شود. البته زمانی که خانم‌ها در تست پاپ اسمیر مشکوک باشند ممکن است متخصص زنان برای آنها کولونوسکوپی رحم را تجویز کند. به طور معمول این آزمایش نیازی به بیهوشی ندارد. البته در برخی موارد نادر ممکن است شرایط به نحوی باشد که فقط با بیهوشی کامل بیمار این امکان فراهم شود. با توجه به اینکه بیهوشی ممکن است عوارضی برای برخی افراد به دنبال داشته باشد تا جایی که ممکن است پزشک تلاش می‌کند این آزمایش را با بی‌حسی و بدون نیاز به بیهوشی انجام دهد.
آمادگی پیش از کولونوسکوپی
بهتر است یک روز قبل از انجام کولونوسکوپی از خوردن غذاهای جامد خودداری کنید. بهتر است از هر نوشیدنی هم استفاده نکنید. معمولا مصرف آب، چایی و قهوه به مقدار کافی بهتر از هر نوشیدنی دیگری است. مصرف نوشیدنی‌های رنگی به خصوص آنهایی که رنگ قرمز دارند ممکن است جواب آزمایش را با خطا مواجه سازد. بهتر است خوردن و آشامیدن را از نیمه شب متوقف کنید تا صبح بتوانید آزمایش را به بهترین شکل ممکن انجام دهید. بهتر است یک هفته قبل از انجام این آزمایش اگر داروی خاصی مصرف می‌کنید با پزشک در میان بگذارید تا در صورت نیاز دستورات لازم برای نحوه مصرف یا قطع داروها داده شود.
تخلیه روده برای کولونوسکوپی
تخلیه روده‌ها می‌تواند انجام کولونوسکوپی را راحت‌تر کند. پزشک با تجویز داروهای مسهل به افراد کمک می‌کند تا روده‌های خود را راحت و سریع تخلیه کنند. داروهای مسهل بسیار زیادی با اشکال گوناگون مثل قرص و پودر در بازار موجود می‌باشند. از رایج‌ترین داروهایی که به این منظور تجویز می‌شوند، می‌توان به لاگزاتیو اشاره کرد. داروهای ملین را می‌توان همراه با آب یا سایر نوشیدنی‌ها مصرف کرد. بهتر است نوشیدنی که انتخاب می‌کنید بدون رنگ باشد تا مشکلی به وجود نیاید.
حال بیمار بعد از کولونوسکوپی
با توجه به اینکه معمولا کولونوسکوپی همراه با بیهوشی یا بی‌حسی انجام می‌شود، بیمار بعد از انجام آزمایش حال عمومی مناسبی دارد. در برخی موارد ممکن است برخی از افراد با مشکلاتی مثل احساس درد، سوزش یا خونریزی داشته باشند. این موارد خیلی سریع رفع می‌شوند و جای هیچ گونه نگرانی نیست. اگر برای طولانی مدت با این مشکلات و یا هر مشکل دیگری مواجه شدید بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
عوارض کولونوسکوپی
یکی از عوارضی که ممکن است بعد از کولونوسکوپی شاهد آن باشید، نفخ و گاز در روده می‌باشد. این حالت هر چند ممکن است آزار دهنده باشد اما در هفته اول بعد از این آزمایش بهبود می‌یابد. عفونت یکی دیگر از عوارضی است که ممکن است با آن مواجه شوید، البته در صورتی که همه موارد بهداشتی رعایت شده باشند، احتمال ایجاد عفونت بسیار کم می‌شود. پارگی دیواره روده بزرگ یکی دیگر از عوارض احتمالی این آزمایش است. معمولا این مشکل خیلی نادر می‌باشد اما بهتر است افرادی که می‌خواهند این آزمایش را انجام دهند، نسبت به آن اطلاع داشته باشند. درد و خونریزی از دیگر عوارضی به شمار می‌روند که در صورت مشاهده آنان نباید متعجب شوید. دردهای شکمی و خونریزی خیلی سریع قطع می‌شوند و جای نگرانی وجود ندارد. بدین‌ترتیب برای انجام Colonoscopy جای هیچ‌گونه نگرانی وجود ندارد.
آیا کولونوسکپی درد دارد؟
اگر از آن دسته افرادی هستید که به خاطر ترس از درد کولونوسکوپی را به تاخیر انداخته‌اید، باید خدمت شما عرض کنیم که سخت در اشتباهید. هر چند ظاهر این آزمایش به نحوی است که هر فردی ممکن است از آن بترسد، اما در واقعیت انجام این آزمایش هیچ‌گونه درد و نگرانی ندارد. معمولا بی‌حسی و یا بیهوشی باعث می‌شود تا فرد در حین آزمایش و حتی بعد از آن هیچ‌گونه درد و یا احساس ناخوشایندی نداشته باشد. دستگاه‌هایی که برای Colonoscopy مورد استفاده قرار می‌گیرند بسیار پیشرفته و مدرن هستند. این موضوع باعث شده تا احتمال ایجاد درد و یا هر نوع عوارض دیگری را به کمترین میزان ممکن برسانند.
کولونوسکوپی برای تشخیص چه بیماری‌هایی است؟
کولونوسکوپی روده معمولا برای تشخیص بیماری‌هایی مثل سرطان روده بزرگ، هموروئید، فیستول، شقاق، کیست مویی، خارش در ناحیه مقعد، حذف انواع پولیپ و… به کار می‌رود. افرادی که هر گونه علامت مشکوکی از این بیماری‌ها داشته باشند، نیاز است تا این آزمایش را انجام دهند. کولونوسکوپی رحم نیز معمولا برای تشخیص بیماری‌های مختلفی از جمله سرطان دهانه رحم، پولیپ دهانه رحم، زگیل‌های دهانه رحم، التهاب دهانه رحم، تغییرات پیش‌سرطانی در بافت دهانه رحم، HPV ویروس پاپیلومای انسانی و… کاربرد دارد. کولونوسکوپی روده از طریق مقعد انجام شده و کولونوسکوپی رحم از طریق واژن انجام می‌شود.
