انواع داروهای چاق کننده را بشناسید!

دارو‌های متعددی وجود دارند که مصرف کننده را بعد از مدتی دچار افزایش وزن می‌کنند. برای بسیاری از افراد این اضافه وزن ناخوشایند است. باید توجه داشته باشید که خود دارو ماده مغذی‌ای ندارد که باعث چاقی شود. این چاقی بر اثر عوارضی است که دارو در فرد ایجاد می‌کند. این نوع داروها، دارو‌هایی هستند که باعث افزایش اشتها می‌شوند. بر اثر این افزایش اشتها میزان کالری مصرفی فرد افزایش یافته و باعث چاقی می‌شود. دارو‌هایی هم وجود دارند که در روند جذب و ذخیره سازی گلوکز اختلال ایجاد کرده و باعث جمع شدن چربی زیادی در بدن می‌شوند. از طرف دیگر نیز داروهایی وجود دارند که باعث جمع شدن آب در بافت بدن می‌شوند. این نوع افزایش وزن بعد از قطع مصرف دارو و درمان بیماری زمینه‌ای، خود به خود برطرف می‌شود.

عوارض دارو در افراد مختلف ممکن است با هم تفاوت داشته باشد. شاید دارویی که باعث چاق تر شدن شما شده باعث لاغری فردی دیگر نیز شود. در ادامه مهم‌ترین داروهایی که باعث افزایش وزن می‌شوند را موردبررسی قرار خواهیم داد.

یک روش بسیار موثر و درمان سریع برای افرادی که اضافه وزن بالایی دارند، انجام انواع عمل لاغری از جمله جراحی اسلیو معده یا عمل بای‌پس معده است که از شایع ترین عمل معده می‌باشند و حتما باید توسط یک متخصص مجرب انجام شود.

کدام دارو‌ها باعث افزایش وزن می‌شوند؟

دارو‌های ضد تشنج و میگرن

از نمونه‌های مهم داروهای ضد تشنج و میگرن می‌توان به والپروئیک اسید اشاره کرد. این دارو برای درمان افسردگی دو قطبی میگرن و تشنج استفاده می‌شود. در بسیاری از افراد این دارو احتمالا باعث کاهش وزن می‌شود. اما در بیشتر مصرف کنندگان این دارو‌ها مانند داروهای کاربامازپین و گاباپنتین نیز طی 3 ماه اول درمان ممکن است تا 15 کیلوگرم اضافه‌وزن در فرد ایجاد شود.

قرص‌های ضد افسردگی سه حلقه‌ای

داروهایی شامل آمی تریپتیلین، دوکسپین و نورتریپتیلین اشتها را افزایش داده و به این طریق ریسک بالا رفتن وزن را ایجاد می‌کنند. توجه داشته باشید دارو‌های ضد افسردگی نباید بدون نظر پزشک معالج قطع شوند. اگر مشکل افزایش وزن داشتید می‌توانید با پزشک مشورت کرده و طبق تجویز دارو دیگری دریافت کنید.

کورتیکواستروئیدها

انواع خوراکی این دسته دارو‌ها مانند پردنیزون برای مواردی مثل درمان آسم یا تورم مفاصل استفاده می‌شوند. از عوارض اصلی این دارو‌ها اضافه وزن است. دوره درمان با این دارو‌ها کوتاه است. از این رو عوارض جانبی آن تقریبا حس نمی شود اما در صورتی که در طولانی مدت از این دارو‌ها استفاده شود باید حتما ورزش و رژیم غذایی مناسبی را پیروی کنید تا از اضافه وزن آن خلاص شوید.

آنتی هیستامین‌ها

آنتی هیستامین‌ها دارو‌های مهمی در درمان انواع آلرژی هستند. طبق تحقیقات صورت گرفته افرادی که به صورت مرتب دارو‌های آنتی هیستامین مصرف می‌کنند وزن و سایز بالاتری از سایر افراد  دارند. دارو‌های دیگری نیز وجود دارند که برای رفع آلرژی استفاده می‌شوند و کمتر خاصیت چاق کننده دارند؛ می‌توانید بجای آنتی هیستامین‌ها از فلوتیکازون استفاده کنید.

داروهای صرع

داروهایی که برای درمان صرع استفاده می‌شوند باعث افزایش اشتها شده و وزن را بالا می‌برند. البته داروهایی نیز وجود دارد که برای درمان صرع استفاده شده و ایجاد چاقی نمی‌کنند. اگر به این نتیجه رسیدید که دارو باعث چاقی شما می‌شود می‌توانید انواع دیگری از دارو‌های ضد صرع که باعث چاقی نمی‌شود طبق تجویز پزشک معالج استفاده کنید.

مسدودکننده‌های بتا

دارو‌های مسدود‌کننده بتا برای درمان فشار خون کاربرد دارد. برخی از آنها مانند آتنولول و متوپرولول باعث افزایش وزن می‌شوند. این دارو‌ها ایجاد خستگی و کاهش ضربان قلب در فرد کرده و این حس خستگی باعث کاهش تحرک فرد و در نهایت عاملی برای افزایش وزن است.

دارو‌های ضد روان پریشی

از داروهای ضد روان پریشی از جمله‌هالوپریدول، لوکساپین، کلوزاپین، کلرپرومازین، فلوفنازین، ریسپریدون، الانزاپین و کوئتیاپین هستند و بیشتر برای شیزوفرنی و افسردگی‌های بایپولار استفاده می‌شوند. این قرص‌ها اشتها و وزن را افزایش می‌دهد. برای جلوگیری از اضافه وزن می‌توانید تحت نظر پزشک از دارو‌های دیگر به صورت همزمان استفاده کنید.

قرص‌های دیابت

برخی از دارو‌های دیابت نوع دوم باعث چاقی و برخی دیگر ممکن است باعث لاغری شوند.دارو‌های حاوی سولفونیل اوره از جمله دیابینیز، اینسولاز، گلیپیزاید، گلیبوراید، گلیمیپراید، کلرپروپامید و تولبوتامید باعث تحریک تولید و فعالیت انسولین می‌شوند. انسولین قند خون را کاهش داده و اشتها را افزایش می‌دهد. این دارو‌ها معمولا طی ۳ تا ۱۲ ماه اول درمان بیشتر از ۵ کیلوگرم اضافه‌وزن ایجاد می‌کنند. تیازولیدین دیون (پیوگلیتازون) از دیگر دارو‌های دیابت است که می‌تواند باعث افزایش وزن شود. اما در مقابل، دارو‌هایی همچون متفورمین، اگزناتاید، سیتاگلیپتین، پراملینتاید و آکاربوز به کاهش وزن کمک می‌کنند یا بر وزن بی‌اثر هستند.

داروهای آرام بخش

این داروها برای درمان اختلالات دوقطبی یا شیزوفرنی استفاده می‌شوند. داروهایی مانند الانزاپین باعث افزایش کلسترول و تری گلیسرید و در نتیجه افزایش وزن می‌شوند.

کورتون‌ها

از نمونه‌های دارو‌های کورتون دار می‌توان به بتامتازون، دگزامتازون، هیدروکورتیزون، تریامسینولون، کلوبتازول، فلوسینولون و… اشاره کرد که عموما  برای درمان آرتریت روماتوئید، آسم، حساسیت یا دیگر بیماری‌های خود ایمنی به کار می‌روند و التهابات دردناک را تسکین می‌دهند. این دارو‌ها ازدیاد مصرف و در دوز‌های مکرر باعث می‌شود تا میزان جذب آب بدن بالا رفته و همراه با تحرک پایین بیمار کالری کمتری مصرف و وزن فرد افزایش می‌یابد و البته ناگفته نماند که این مکانیزم موجب بروز بیماری‌های چاقی نیز خواهد شد.

دارو‌های ضدبارداری

قرص‌های پیشگیری از بارداری عموما از پروژسترون و استروژن تشکیل شده اند. این دو هورمون به خوبی از تخمک گذاری جلوگیری می‌کنند. البته مصرف این دارو‌ها می‌تواند باعث افزایش وزن شود. استروژن باعث ایجاد چربی سازی در بدن می‌شود. البته چربی سازی در هنگام بارداری طبیعی است. اما در صورتی که از این دارو‌ها استفاده می‌کنید بهتر است با پزشک معالج مصرف کنید و از دیگر راه‌های ضد بارداری استفاده کنید.

سخن آخر

برخی از اضافه وزن‌ها و عوامل چاقی به صورت پنهان عمل کرده و شاید هرگز متوجه نشویم که منشا چاقی از کجاست به همین خاطر در این مقاله به بررسی برخی از عوامل آن که شاید از دید افراد دور مانده است اشاره کردیم و در مقالات بعدی هم سعی می‌کنیم به صورت جدی‌تر به عوارض بپردازیم.